എൻ്റെ അർമേനിയൻ ദിനങ്ങൾ സംഭവബഹുലമായി തുടരുകയാണ് !!
ഇന്ന് ഞാനൊരു ദീർഘ യാത്രയ്ക്ക് ഇറങ്ങുകയാണ്, അർമേനിയയുടെ തെക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്തുള്ള കാപ്പാനിലേയ്ക്ക്, കാപ്പാൻ അർമേനിയയുടെ അതിർത്തി ഗ്രാമമാണ്, ഇറാനും അർമേനിയയുമായുള്ള അതിർത്തി കടക്കുന്നത് കാപ്പാനിലൂടെയാണ്, പക്ഷെ യെർവാനിൽ നിന്നും കാപ്പാനിലേയ്ക്ക് യാത്ര തുടങ്ങുമ്പോൾ കാപ്പാൻ ഇറാൻറെ അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന അർമേനിയൻ ഗ്രാമമാണ് എന്ന വിഷയം എൻ്റെ ശ്രദ്ധയിൽ ഇല്ലായിരുന്നു.
സ്യുണിക് റീജിയൻ എന്ന അർമേനിയയുടെ പ്രധാന ഭൂവിഭാഗത്തിൽ പെട്ട സ്ഥലമാണ് കാപ്പാൻ, തതേവ് മൊണാസ്ട്രിയും, ഗോറിസ് പട്ടണവും, ഷാഖി വെള്ളച്ചാട്ടവും, കണ്ടസെറാക്സ് എന്ന ഗുഹാ ഗ്രാമവും, പർവ്വതങ്ങളും, മലഞ്ചെരുവുകളും, കാട്ടരുവികളും ഒക്കെ ചേർന്ന് അർമേനിയയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന ഇക്കോ ടൂറിസം മേഖലയാണ് കാപ്പാൻ
നേച്ചർ ടൂറിസത്തിന്റെ ഭാഗമായി, ഹൈക്കിങ്ങും, ട്രെക്കിങ്ങും, ക്യാംപിങ്ങും ഒക്കെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ നടക്കുന്ന കാപ്പാൻ മേഖല എൻ്റെ ടൂറിസം പ്രചാരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി നമ്മുടെ നാട്ടിലെ പ്രകൃതി സ്നേഹികളായ സഞ്ചാരികൾക്കായി പരിചയപ്പെടുത്തുക എന്ന ഒരു ലക്ഷ്യവും എൻ്റെ ഈ യാത്രയ്ക്കുണ്ട്. അതിനേക്കാൾ പ്രധാനം "പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡ്" എന്ന അർമേനിയയിലെ ഏറ്റവും വലിയ എൻ ജി ഓ യുടെ അതിഥി യായി ഈ പ്രദേശത്തിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുക എന്നതാണ്.
അർമേനിയയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻറെ ഗ്രാൻഡ് ചിലവഴിക്കുന്ന എൻ ജി ഓ യാണ് "പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡ്", അവരുടെ ഒരു വോളന്റിയർ ഓർഗനൈസഷൻ എന്ന നിലയിൽ എൻ്റെ ടൂറിസം സംരംഭമായ "മൈ ട്രാവൽ അർമേനിയയെ" ഗ്രാമ വികസനം, പ്രകൃതി സംരക്ഷണം, പ്രകൃതി സൗഹൃദ വിനോദ സഞ്ചാരം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ പങ്കു ചേർക്കുക എന്ന ഒരു ഉദ്ദേശ്യവും ഈ യാത്രയിൽ ഉണ്ട്.
യെർവാനിൽ നിന്നും ഏകദേശം അഞ്ചുമുതൽ ആറുമണിക്കൂർ വരെ റോഡുമാർഗം യാത്രചെയ്തുവേണം കാപ്പാനിലെത്താൻ, പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡിന്റെ ഓഫീസിൽ നിന്നും അവർ എൻ്റെ കാപ്പാൻ ബസ് ടിക്കറ്റ് ബുക്ക് ചെയ്തു തന്നു, പുലർച്ചെ ഏഴു മണിക്ക് തന്നെ യെർവാനിൽ നിന്നും ബസ് പുറപ്പെടും, ഞാൻ അതിരാവിലെ അഞ്ചുമണിക്കുതന്നെ എഴുന്നേറ്റു തയ്യാറായി രണ്ടു ദിവസം തങ്ങാനുള്ള വസ്ത്രങ്ങളും ലാപ്ടോപ്പും ഒക്കെ പായ്ക്ക് ചെയ്തു ഇറങ്ങി, നല്ല തണുപ്പുണ്ട്, ടാക്സി ബുക്ക് ചെയ്തു ബസ്റ്റാന്റിൽ എത്തി, അപ്പോഴും നല്ല ഇരുട്ടാണ്, ചിലർ ബസ് കാത്തു അവിടെ അവിടെയായി നിൽക്കുന്നുണ്ട്, എനിക്ക് പോകേണ്ട ബസ് ഇവിടെത്തന്നെയാണോ വരുന്നത് എന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പില്ല, കാരണം ഈ ബസ്‌സ്റ്റാൻഡിന്റെ മുൻവശത്തും പിൻവശത്തും ബസ്സുകൾ വരാറുണ്ട്, ഈ ബസ്‌സ്റ്റാൻഡിന്റെ അടിവശം മെട്രോ സ്റ്റേഷനാണ് അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഒരു വലിയ കോമ്പ്ലക്സാണ് ഈ ബസ്‌റ്റേഷൻ, അണ്ടർ പാസ്സേജിലൂടെ നടന്നു വേണം രണ്ടു വശത്തേക്കും എത്താൻ, അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവസാന നിമിഷം ഇവിടെയല്ല ബസ് വരുന്നത് എന്ന് മനസ്സിലായാൽ പെട്ടെന്ന് ഓടി അപ്പുറത്തെത്തി ബസ് പിടിക്കുക പ്രയാസമാണ്.
ബസ് ഡ്രൈവറുടെ ഫോൺ നമ്പർ നേരെത്തെ തന്നെ എനിക്ക് മെസ്സേജായി കിട്ടിയിട്ടുണ്ട്, പക്ഷെ ഡ്രൈവർ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ അറിയാവുന്ന ആളാകാൻ ഒരു സാധ്യതയും കാണുന്നില്ല, ഒടുവിൽ ഞാൻ രണ്ടും കൽപ്പിച്ചു ഡ്രൈവറുടെ നമ്പർ ഡയൽ ചെയ്തു ഡ്രൈവർ ഫോൺ എടുത്ത ഉടനെ അടുത്ത് നിന്ന ഒരാളുടെ കയ്യിൽ ഫോൺ കൊടുത്തു എന്നിട്ടു കാപ്പാൻ ബസ് എന്ന് പറഞ്ഞു കൂടെ ആംഗ്യഭാഷയിൽ ഇവിടെയാണോ വരുന്നത് എന്ന് സമർഥമായി അഭിനയിച്ചു ചോദിച്ചു. രണ്ടു സെക്കൻഡ് എന്തോ ഡ്രൈവറുമായി സംസാരിച്ച ശേഷം അയാൾ എന്നോട് അർമേനിയൻ ഭാഷയിൽ പറഞ്ഞു, അതെ കാപ്പൻ ബസ് ഇവിടെ തന്നെയാണ് വരുന്നത്, ഞാനും കപ്പാനിലേക്കാണ്, പത്തു മിനിറ്റിനുള്ളിൽ ബസ് വരും.
ആശ്വാസമായി, അങ്ങനെ കുറച്ചു നേരം തണുത്തു വിറച്ചു അവിടെ കാത്തു നിന്നു, പത്തു മിനുറ്റ് കഴിഞ്ഞപ്പോഴേയ്ക്കും ഒരു ടെമ്പോട്രാവലർ അവിടേയ്ക്കു വന്നു നിന്നു, എൻ്റെ കൂടെ നിന്നവരുൾപ്പടെ എല്ലാവരും അതിലേയ്ക്ക് കയറി ഇരുന്നു, കൂടെ ഞാനും, ഡ്രൈവർ വന്നു എല്ലാവരുടെ കയ്യിൽ നിന്നും പണം വാങ്ങി, തുടർന്ന് യാത്ര ആരംഭിച്ചു.
കാപ്പാൻ വരെ യാത്ര ചെയ്തിട്ടില്ല എങ്കിലും തഥേവിലേയ്ക്ക് മുൻപ് രണ്ടു പ്രാവശ്യം ഞാൻ യാത്ര ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, അതുകൊണ്ടു തന്നെ വഴിയോര കാഴ്ചകൾ എനിക്ക് സുപരിചിതമായിരുന്നു,
ഞാൻ പതുക്കെ ഒന്ന് മയങ്ങാം എന്ന് തീരുമാനിച്ചു,
ഏകദേശം ഉച്ചയോടു കൂടി നമ്മുടെ വണ്ടി ഗോറിസ് പട്ടണം കടന്നു കപ്പാനിലേയ്ക്ക് യാത്ര തുടർന്നു, പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡിന്റെ ഓഫീസിൽ നിന്നും എൻ്റെ കാര്യങ്ങൾ കാപ്പനിൽ അറേഞ്ച് ചെയ്യുന്നതിനായി മിഖായേൽ എന്ന അവരുടെ ഒരു സ്റ്റാഫിന്റെ നമ്പർ തന്നിട്ടുണ്ട്, യാത്ര തുടങ്ങുന്നതിന്റെ തലേ ദിവസം തന്നെ ഞാൻ മിഖായേലുമായി ഫോണിൽ സംസാരിച്ചിരുന്നു,
കപ്പാനിലെത്തി ഫോൺ ചെയ്താൽ മതി തങ്ങളുടെ ഡ്രൈവർ അവിടെ കാത്തു നിൽപ്പുണ്ടാകും ബാക്കികാര്യങ്ങൾ നേരിട്ട് കണ്ടു തീരുമാനിക്കാം എന്ന് മിഖായേൽ പറഞ്ഞു.
അങ്ങനെ വണ്ടി കാപ്പാൻ ടൗണിൽ എത്തി, കുറച്ചു പേർ ഇറങ്ങി ബാക്കിയുള്ളവർ വണ്ടിയിൽ തന്നെ ഇരിക്കുകയാണ്, ഞാൻ മിഖായേലിനെ ഫോണിൽ വിളിച്ചു, ഞാൻ കാപ്പാനിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞു, എവിടെയാണ് ഇറങ്ങേണ്ടത്?, മിഖായേൽ പറഞ്ഞു സിറ്റി സെന്ററിൽ ഇറങ്ങിക്കോളൂ നമ്മുടെ ഡ്രൈവർ അവിടെ ഉണ്ടാകും,
എവിടെ യാണ് സിറ്റി സെന്റർ എന്നെനിക്കു അറിയില്ല എങ്കിലും ഒരു സമാധാനം ഉണ്ട്, ഇനിയും ആൾക്കാർ ഇറങ്ങാനുണ്ടല്ലോ , അവസാന സ്റ്റോപ്പിൽ എന്തായാലും എല്ലാവരും ഇറങ്ങും, അപ്പോൾ അവരുടെ കൂടെ എനിക്കും ഇറങ്ങാം,
വണ്ടി വീണ്ടും നീങ്ങി തുടങ്ങി, പതിയെ പതിയെ ടൗണിൽ കണ്ട വലിയ കെട്ടിടങ്ങൾ പിന്നിൽ മറഞ്ഞു, വീണ്ടും മലകളും താഴ് വാരങ്ങളും ഒക്കെ കാണാൻ തുടങ്ങി, എനിക്ക് ചെറുതായി സംശയം തോന്നി,
ശരിക്കും കാപ്പാൻ സിറ്റി കഴിഞ്ഞോ?, അതോ ഇനി മുന്നിലാണോ കാപ്പാൻ ടൗണിന്റെ പ്രധാന ഭാഗം? ,
ഞാൻ മിഖായേലിനെ ഫോണിൽ വിളിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു, ഫോൺ കിട്ടുന്നില്ല, ഞാൻ ചെറുതായി വിരണ്ടു, കുറച്ചു ദൂരം കഴിഞ്ഞു വണ്ടി വഴിയരികിലെ ഒരു ചെറിയ റെസ്റ്റോറിന്റിന്റെ അടുത്തായി നിർത്തി, ആൾക്കാർ ചായകുടിക്കാനും ടോയ്‌ലറ്റിൽ പോകാനുമായി പുറത്തു ഇറങ്ങി, ഞാനും സംശയത്തോടെ പതിയെ പുറത്തിറങ്ങി, എൻ്റെ സംശയം നിറഞ്ഞ നിൽപ്പ് കണ്ടു കൂടെ യാത്ര ചെയ്തിരുന്ന ഒരാൾ പതിയെ അടുത്ത് വന്നു ഇംഗ്ലീഷിൽ ചോദിച്ചു, ഏതു രാജ്യത്തു നിന്നാണ്, ഞാൻ പറഞ്ഞു, ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും, ചോദിച്ചയാളിന്റെ മുഖത്ത് സന്തോഷം, തുടർന്ന് അയാൾ ചോദിച്ചു, 'യു ടൂറിസ്റ്റ് '? ഞാൻ പറഞ്ഞു 'എസ്' , അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുഖത്ത് നിറഞ്ഞ സന്തോഷം, തുടർന്ന് അയാൾ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു, മൈ കൺട്രി ഈസ് വെരി ബ്യൂട്ടിഫുൾ, വെൽകം ടു മൈ കൺട്രി, വെൽക്കം ടു ഇറാൻ,
എൻ്റെ ഉള്ളിലൂടെ ഒരു കൊള്ളിയാൻ പാഞ്ഞു പോയി, !!
കണ്ണിൽ നൂറു നക്ഷത്രങ്ങൾ ഒരുപോലെ മിന്നി മറഞ്ഞു,,, ' വെൽകം ടു ഇറാനോ ?? '
എൻ്റെ തൊണ്ട വരണ്ടു, ഞാൻ പതിഞ്ഞ സ്വരത്തിൽ ചോദിച്ചു, എവിടെയാണ് നമ്മൾ,
ചിരിച്ചു കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറുപടി വന്നു, വിഷമിക്കണ്ട നമ്മൾ ഇറാൻ ബോർഡറിനടുത്തായി, ഇനി ഒരഞ്ചുമിനുറ്റുകൂടി പോയാൽ മതി, നമുക്ക് ബോർഡർ ക്രോസ്സുചെയ്യാം, തുടർന്ന് അയാൾ വീണ്ടും പറഞ്ഞു ' മൈ കൺട്രി ഈസ് ബ്യൂട്ടിഫുൾ"
എനിക്ക് കരയണോ ചിരിക്കണോ എന്നറിയാൻ വയ്യ !!
പക്ഷെ ഒരു കാര്യം മനസ്സിലായി ഞാൻ വന്ന വണ്ടിയുടെ അവസാന സ്റ്റോപ്പ് കാപ്പാൻ ടൌൺ അല്ല, ഇറാൻ ബോർഡർ ആണ്, അവസാന ടൌൺ കാപ്പാൻ ആണെന്നേയുള്ളൂ.
അപ്പോഴേക്കും മിഖായേലിന്റെ കാൾവന്നു , മിഖായേലും ഡ്രൈവറും കൂടി എന്നെ തപ്പി കാപ്പാൻ മുഴുവൻ കറങ്ങി മടുത്തു നിൽക്കുകയാണ് ,
ഞാൻ എൻ്റെ ദാരുണമായ അവസ്ഥ വിവരിച്ചു,
മിഖായേൽ പറഞ്ഞു, അംബു അവിടെ നിന്നും ഒരു ടാക്സി വിളിച്ചു ഇങ്ങോട്ടു വരുന്നതാവും നല്ലതു, അല്ലെങ്കിൽ ഒരുപാടു സമയം നഷ്ടമാകും.
ടാക്സിയോ ഈ മലഞ്ചെരുവിലോ ??
ഞാൻ പതിയെ ഇംഗ്ലീഷ് സിനിമകളിൽ കണ്ടു പഠിച്ച ലിഫ്റ്റ് ചോദിക്കൽ പരിപാടി പരീക്ഷിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു .. ബാഗും തോളിൽ തൂക്കി റോഡിന്റെ മറുവശത്തെത്തി എന്നിട്ടു അതുവഴി പാഞ്ഞു വരുന്ന കാറുകൾക്ക് കൈകാണിക്കാൻ തുടങ്ങി,
അങ്ങനെ അഞ്ചോ ആറോ കാറുകൾ പോയി കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഒരെണ്ണം നിർത്തി, അതിൽ കയറി കാപ്പാനിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു, അതിനിടയിൽ മിഖായേലുമായി ഈ കാറിന്റെ ഉടമയെക്കൊണ്ട് സംസാരിപ്പിച്ചു, എവിടെ എന്നെ എത്തിക്കണം എന്നറിയിച്ചു. ഒടുവിൽ വഴിതെറ്റി ഇറാനിന്റെ വക്കിലെത്തിയ ഞാൻ കുറച്ചു നേരത്തെ കഷ്ടപ്പാടിന് ശേഷം തിരിച്ചു കാപ്പാനിലെത്തി.
കാർ നിർത്തി ഇറങ്ങിയ സ്ഥലത്തു തന്നെ നമ്മുടെ ഡ്രൈവർ കാത്തു നിൽപ്പുണ്ട്, പക്ഷെ കക്ഷിക്കും ഇംഗ്ലീഷ് അറിയില്ല, അടുത്തെങ്ങും മിഖായേലിനെ കാണുന്നതും ഇല്ല, വീണ്ടും കഥകളി ആരംഭിച്ചു, ആംഗ്യഭാഷയിലും പഠിച്ചെടുത്ത അർമേനിയൻ ഭാഷയിലും അറിയാവുന്ന റഷ്യൻ ഭാഷയിലുമൊക്കെയായി ആശയ വിനിമയം നടന്നു, അപ്പോഴേക്കും മിഖായേലിന്റെ ഫോൺ വീണ്ടുമെത്തി, കൂടെ ദൂരെനിന്നും മിഖായേൽ കൈവീശി നടന്നു വരുന്നുണ്ട്.
നേരത്തെ പ്ലാൻ ചെയ്തതനുസരിച്ചു ഇനിയുള്ള ഒന്ന് രണ്ടു ദിവസം എൻ്റെ താമസം കാപ്പാൻ പ്രദേശത്തുള്ള ഏതെങ്കിലും ഉൾനാടൻ ഗ്രാമത്തിലായിരിക്കും, ഗ്രാമത്തിലുള്ള ഏതെങ്കിലും കുടുംബത്തിനോടൊപ്പം അവരുടെ വീട്ടിൽ പരിമിതമായ സൗകര്യത്തിൽ അവിടുത്തെ നാടൻ ഭക്ഷണവും കഴിച്ചു ഒന്ന് രണ്ടു ദിവസം കഴിയണം,
കേൾക്കുമ്പോൾ സുഖമുള്ളതാണെങ്കിലും, അത്ര നല്ല അവസ്ഥയായിരിക്കണം എന്നില്ല, പ്രത്യേകിച്ചും ഭക്ഷണം, എരിവോ പുളിയോ ഒന്ന്നുമില്ലാതെ പുഴുങ്ങിയെടുത്ത മാംസവും അതിന്റെ വെള്ളവും, ചുട്ട ഉരുളക്കിഴങ്ങും, റൊട്ടിയും തൈരും പിന്നെ വീട്ടിലുണ്ടാക്കിയ ചീസും ഒക്കെ യായി നാട്ടുകാരോടൊപ്പം കഴിയണം,
പക്ഷെ എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഇതൊരു പുതുമയുള്ള കാര്യമല്ല, ഒരു വിധമുള്ള ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ഭക്ഷണം ബുദ്ധിമുട്ടില്ലാതെ ആസ്വദിച്ച് കഴിക്കുന്ന വ്യെക്തിയാണ് ഞാൻ. അതുപോലെ തന്നെ ഞാൻ മുൻപും പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, സാധാരണ ഒരു മലയാളിയെ പോലെ രാവിലത്തെ ചായയും , ഉച്ചയൂണിനു കപ്പയും മീനും സാമ്പാറും ഒക്കെ വേണമെന്ന നിർബന്ധം എനിക്ക് പണ്ടേ ഇല്ല.
അങ്ങനെ, അറിയാതെ ഇറാൻ അതിർത്തി കാണാൻ പോയി ക്ഷീണിച്ചു തിരിച്ചെത്തിയ എന്നെയും കൂട്ടി മിഖായേലും ഡ്രൈവർ ഹയ്ക്കുവും ചേർന്ന് താൻസാവീർ എന്ന അവരുടെ ഗ്രാമത്തിലേക്ക് യാത്രയായി, കാപ്പാനിൽ നിന്നും ഏകദേശം മുപ്പതു കിലോമീറ്റർ ഉള്ളിലേയ്ക്ക് പോണം, യാത്ര ഹായിക്കുവിന്റെ ലാട കാറിൽ,
മലകളും താഴ്വരകളും നിറഞ്ഞ സുന്ദരമായ പ്രദേശങ്ങൾ, , ടാറുചെയ്യാത്ത കല്ലുകൾ ഇളകിക്കിടക്കുന്ന ഗ്രാമ പാതകയിലൂടെ ഹൈക്കുവിന്റെ ലാട കാർ പൊടി പറത്തി പായുകയാണ്, അങ്ങനെ കുലുങ്ങി തെറിച്ചു പായുന്ന കാറിൽ ഇരുന്നു ഞാൻ വശങ്ങളിലെ കാഴ്ചകൾ അത്ഭുതത്തോടെ നോക്കുകയായിരുന്നു,
മനോഹരങ്ങളായ പല പ്രകൃതി ദൃശ്യങ്ങളും കണ്ടിട്ടുള്ള എനിക്ക് ഈ യാത്രയിൽ കാണുന്ന താഴ്‌വരകൾ അതിമനോഹരങ്ങളായി തോന്നി, മുൻപ് ചില കലണ്ടറുകളിൽ കണ്ടിട്ടുള്ള പോലെ, അതിസുന്ദരമായ പ്രദേശങ്ങൾ,
ഇടയ്ക്കിടയ്ക്ക് ചില കാറുകൾ എതിരെ വരുന്നുണ്ട്, അതെല്ലാം ഓടിക്കുന്നവരും ഹൈക്കുവും തമ്മിൽ കൈയുയർത്തി കാണിച്ചും ഉച്ചത്തിൽ അഭിവാദ്യം ചെയ്തും കടന്നു പോകുന്നുണ്ട്, പക്ഷെ അപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഒരു കാര്യം ശ്രദ്ധിച്ചത്, അതുവഴി കടന്നു പോയ കറുകളെല്ലാം ലാട കാറുകളാണ്,
കുറച്ചു കഴിഞ്ഞു നമ്മൾ ടാൻസാവേരിലെത്തി അവിടെയെല്ലാം എനിക്ക് പഴയതും, പൊളിഞ്ഞതും, എന്നാൽ ഒരുകുലുക്കവുമില്ലാതെ പാഞ്ഞു പോകുന്നതുമായ ലാട കാറുകൾ മാത്രമേ കാണാൻ കഴിഞ്ഞുള്ളു , വേറെ ഒരു കമ്പനിയുടെ കാറും ആ പ്രദേശത്തെങ്ങും കാണാനില്ല.
ലാട കാറുകൾ എന്നും പഴയ യൂ എസ് എസ് ആറിന്റെ ഓർമ പുതുക്കുന്ന വാഹനങ്ങളാണ്, വളരെ പഴക്കം ചെന്ന ലാട കാറുകൾ പോലും ഇന്നും റഷ്യയുടെ ഭാഗമായിരുന്ന എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലും ഒരു കുലുക്കവുമില്ലാതെ ഓടി നടക്കുന്നുണ്ട്,
ലാട കാറുകളെ കുറിച്ച് കൂടുതൽ അറിയാനും അവയെ സശ്രദ്ധം നോക്കിക്കാണാനും എനിക്ക് ആവേശമായതു ശ്രീ സന്തോഷ് ജോർജ് കുളങ്ങര സാറുമായുള്ള സഞ്ചാരത്തിലെ യാത്രകളാണ്, ലോകത്തിലെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തെയും ജീവിത രീതികളെയും സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളെയും എല്ലാം അതി സൂക്ഷ്മമായി അപഗ്രഥിച്ചു പഠിക്കുകയും അവയെല്ലാം ആവേശത്തോടെ മറ്റുള്ളവർക്ക് പകർന്നു നൽകുകയും ചെയ്യാൻ സന്തോഷ് ജോർജ് കുളങ്ങര സാർ കാണിക്കുന്ന താല്പര്യവും പരിശ്രമവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രേക്ഷകരെ പോലെ എന്നെയും ഏറെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട് .
അർമേനിയയിൽ വെച്ച് ഞാനും സന്തോഷ് സാറും ചേർന്ന് ഒരു വൃദ്ധന്റെ ലാട കാറിൽ കയറി യാത്ര ചെയ്തത് ഓർക്കുന്നു ... അതെനിക്കൊരു ആവേശകരമായ അനുഭവം ആയിരുന്നു അതോടൊപ്പം മധേഷ്യയും യൂറോപ്പും വരെ പടർന്നു പന്തലിച്ചിരുന്ന റഷ്യയുടെ കമ്മ്യുണിസ്റ്റ് ചരിത്രത്തിലേക്കുള്ള ഒരു തിരിഞ്ഞു നോട്ടവും,
ഒരിക്കൽ ലോകം അടക്കി വാഴാൻ വളർന്നു പിന്നെ തകർന്നു തരിപ്പണമായ യൂ എസ് എസ് ആറിന്റെ കമ്മ്യുണിസ്റ്റ് ചരിത്രവും ഓർമകളും അവരുടെ വ്യവസായ ശൃംഖലകളും, ഇന്നും കിതച്ചും കുതിച്ചും പൊടി പറത്തി ഓടുന്ന ലാട കാറുകളിലൂടെ പുതുതലമുറയെ എന്നെന്നും ഓർമപ്പെടുത്തികൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു.
ഇന്ന് ഞാനൊരു ദീർഘ യാത്രയ്ക്ക് ഇറങ്ങുകയാണ്, അർമേനിയയുടെ തെക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്തുള്ള കാപ്പാനിലേയ്ക്ക്, കാപ്പാൻ അർമേനിയയുടെ അതിർത്തി ഗ്രാമമാണ്, ഇറാനും അർമേനിയയുമായുള്ള അതിർത്തി കടക്കുന്നത് കാപ്പാനിലൂടെയാണ്, പക്ഷെ യെർവാനിൽ നിന്നും കാപ്പാനിലേയ്ക്ക് യാത്ര തുടങ്ങുമ്പോൾ കാപ്പാൻ ഇറാൻറെ അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന അർമേനിയൻ ഗ്രാമമാണ് എന്ന വിഷയം എൻ്റെ ശ്രദ്ധയിൽ ഇല്ലായിരുന്നു.
സ്യുണിക് റീജിയൻ എന്ന അർമേനിയയുടെ പ്രധാന ഭൂവിഭാഗത്തിൽ പെട്ട സ്ഥലമാണ് കാപ്പാൻ, തതേവ് മൊണാസ്ട്രിയും, ഗോറിസ് പട്ടണവും, ഷാഖി വെള്ളച്ചാട്ടവും, കണ്ടസെറാക്സ് എന്ന ഗുഹാ ഗ്രാമവും, പർവ്വതങ്ങളും, മലഞ്ചെരുവുകളും, കാട്ടരുവികളും ഒക്കെ ചേർന്ന് അർമേനിയയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന ഇക്കോ ടൂറിസം മേഖലയാണ് കാപ്പാൻ
നേച്ചർ ടൂറിസത്തിന്റെ ഭാഗമായി, ഹൈക്കിങ്ങും, ട്രെക്കിങ്ങും, ക്യാംപിങ്ങും ഒക്കെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ നടക്കുന്ന കാപ്പാൻ മേഖല എൻ്റെ ടൂറിസം പ്രചാരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി നമ്മുടെ നാട്ടിലെ പ്രകൃതി സ്നേഹികളായ സഞ്ചാരികൾക്കായി പരിചയപ്പെടുത്തുക എന്ന ഒരു ലക്ഷ്യവും എൻ്റെ ഈ യാത്രയ്ക്കുണ്ട്. അതിനേക്കാൾ പ്രധാനം "പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡ്" എന്ന അർമേനിയയിലെ ഏറ്റവും വലിയ എൻ ജി ഓ യുടെ അതിഥി യായി ഈ പ്രദേശത്തിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുക എന്നതാണ്.
അർമേനിയയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻറെ ഗ്രാൻഡ് ചിലവഴിക്കുന്ന എൻ ജി ഓ യാണ് "പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡ്", അവരുടെ ഒരു വോളന്റിയർ ഓർഗനൈസഷൻ എന്ന നിലയിൽ എൻ്റെ ടൂറിസം സംരംഭമായ "മൈ ട്രാവൽ അർമേനിയയെ" ഗ്രാമ വികസനം, പ്രകൃതി സംരക്ഷണം, പ്രകൃതി സൗഹൃദ വിനോദ സഞ്ചാരം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ പങ്കു ചേർക്കുക എന്ന ഒരു ഉദ്ദേശ്യവും ഈ യാത്രയിൽ ഉണ്ട്.
യെർവാനിൽ നിന്നും ഏകദേശം അഞ്ചുമുതൽ ആറുമണിക്കൂർ വരെ റോഡുമാർഗം യാത്രചെയ്തുവേണം കാപ്പാനിലെത്താൻ, പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡിന്റെ ഓഫീസിൽ നിന്നും അവർ എൻ്റെ കാപ്പാൻ ബസ് ടിക്കറ്റ് ബുക്ക് ചെയ്തു തന്നു, പുലർച്ചെ ഏഴു മണിക്ക് തന്നെ യെർവാനിൽ നിന്നും ബസ് പുറപ്പെടും, ഞാൻ അതിരാവിലെ അഞ്ചുമണിക്കുതന്നെ എഴുന്നേറ്റു തയ്യാറായി രണ്ടു ദിവസം തങ്ങാനുള്ള വസ്ത്രങ്ങളും ലാപ്ടോപ്പും ഒക്കെ പായ്ക്ക് ചെയ്തു ഇറങ്ങി, നല്ല തണുപ്പുണ്ട്, ടാക്സി ബുക്ക് ചെയ്തു ബസ്റ്റാന്റിൽ എത്തി, അപ്പോഴും നല്ല ഇരുട്ടാണ്, ചിലർ ബസ് കാത്തു അവിടെ അവിടെയായി നിൽക്കുന്നുണ്ട്, എനിക്ക് പോകേണ്ട ബസ് ഇവിടെത്തന്നെയാണോ വരുന്നത് എന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പില്ല, കാരണം ഈ ബസ്‌സ്റ്റാൻഡിന്റെ മുൻവശത്തും പിൻവശത്തും ബസ്സുകൾ വരാറുണ്ട്, ഈ ബസ്‌സ്റ്റാൻഡിന്റെ അടിവശം മെട്രോ സ്റ്റേഷനാണ് അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഒരു വലിയ കോമ്പ്ലക്സാണ് ഈ ബസ്‌റ്റേഷൻ, അണ്ടർ പാസ്സേജിലൂടെ നടന്നു വേണം രണ്ടു വശത്തേക്കും എത്താൻ, അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവസാന നിമിഷം ഇവിടെയല്ല ബസ് വരുന്നത് എന്ന് മനസ്സിലായാൽ പെട്ടെന്ന് ഓടി അപ്പുറത്തെത്തി ബസ് പിടിക്കുക പ്രയാസമാണ്.
ബസ് ഡ്രൈവറുടെ ഫോൺ നമ്പർ നേരെത്തെ തന്നെ എനിക്ക് മെസ്സേജായി കിട്ടിയിട്ടുണ്ട്, പക്ഷെ ഡ്രൈവർ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ അറിയാവുന്ന ആളാകാൻ ഒരു സാധ്യതയും കാണുന്നില്ല, ഒടുവിൽ ഞാൻ രണ്ടും കൽപ്പിച്ചു ഡ്രൈവറുടെ നമ്പർ ഡയൽ ചെയ്തു ഡ്രൈവർ ഫോൺ എടുത്ത ഉടനെ അടുത്ത് നിന്ന ഒരാളുടെ കയ്യിൽ ഫോൺ കൊടുത്തു എന്നിട്ടു കാപ്പാൻ ബസ് എന്ന് പറഞ്ഞു കൂടെ ആംഗ്യഭാഷയിൽ ഇവിടെയാണോ വരുന്നത് എന്ന് സമർഥമായി അഭിനയിച്ചു ചോദിച്ചു. രണ്ടു സെക്കൻഡ് എന്തോ ഡ്രൈവറുമായി സംസാരിച്ച ശേഷം അയാൾ എന്നോട് അർമേനിയൻ ഭാഷയിൽ പറഞ്ഞു, അതെ കാപ്പൻ ബസ് ഇവിടെ തന്നെയാണ് വരുന്നത്, ഞാനും കപ്പാനിലേക്കാണ്, പത്തു മിനിറ്റിനുള്ളിൽ ബസ് വരും.
ആശ്വാസമായി, അങ്ങനെ കുറച്ചു നേരം തണുത്തു വിറച്ചു അവിടെ കാത്തു നിന്നു, പത്തു മിനുറ്റ് കഴിഞ്ഞപ്പോഴേയ്ക്കും ഒരു ടെമ്പോട്രാവലർ അവിടേയ്ക്കു വന്നു നിന്നു, എൻ്റെ കൂടെ നിന്നവരുൾപ്പടെ എല്ലാവരും അതിലേയ്ക്ക് കയറി ഇരുന്നു, കൂടെ ഞാനും, ഡ്രൈവർ വന്നു എല്ലാവരുടെ കയ്യിൽ നിന്നും പണം വാങ്ങി, തുടർന്ന് യാത്ര ആരംഭിച്ചു.
കാപ്പാൻ വരെ യാത്ര ചെയ്തിട്ടില്ല എങ്കിലും തഥേവിലേയ്ക്ക് മുൻപ് രണ്ടു പ്രാവശ്യം ഞാൻ യാത്ര ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, അതുകൊണ്ടു തന്നെ വഴിയോര കാഴ്ചകൾ എനിക്ക് സുപരിചിതമായിരുന്നു,
ഞാൻ പതുക്കെ ഒന്ന് മയങ്ങാം എന്ന് തീരുമാനിച്ചു,
ഏകദേശം ഉച്ചയോടു കൂടി നമ്മുടെ വണ്ടി ഗോറിസ് പട്ടണം കടന്നു കപ്പാനിലേയ്ക്ക് യാത്ര തുടർന്നു, പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡിന്റെ ഓഫീസിൽ നിന്നും എൻ്റെ കാര്യങ്ങൾ കാപ്പനിൽ അറേഞ്ച് ചെയ്യുന്നതിനായി മിഖായേൽ എന്ന അവരുടെ ഒരു സ്റ്റാഫിന്റെ നമ്പർ തന്നിട്ടുണ്ട്, യാത്ര തുടങ്ങുന്നതിന്റെ തലേ ദിവസം തന്നെ ഞാൻ മിഖായേലുമായി ഫോണിൽ സംസാരിച്ചിരുന്നു,
കപ്പാനിലെത്തി ഫോൺ ചെയ്താൽ മതി തങ്ങളുടെ ഡ്രൈവർ അവിടെ കാത്തു നിൽപ്പുണ്ടാകും ബാക്കികാര്യങ്ങൾ നേരിട്ട് കണ്ടു തീരുമാനിക്കാം എന്ന് മിഖായേൽ പറഞ്ഞു.
അങ്ങനെ വണ്ടി കാപ്പാൻ ടൗണിൽ എത്തി, കുറച്ചു പേർ ഇറങ്ങി ബാക്കിയുള്ളവർ വണ്ടിയിൽ തന്നെ ഇരിക്കുകയാണ്, ഞാൻ മിഖായേലിനെ ഫോണിൽ വിളിച്ചു, ഞാൻ കാപ്പാനിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞു, എവിടെയാണ് ഇറങ്ങേണ്ടത്?, മിഖായേൽ പറഞ്ഞു സിറ്റി സെന്ററിൽ ഇറങ്ങിക്കോളൂ നമ്മുടെ ഡ്രൈവർ അവിടെ ഉണ്ടാകും,
എവിടെ യാണ് സിറ്റി സെന്റർ എന്നെനിക്കു അറിയില്ല എങ്കിലും ഒരു സമാധാനം ഉണ്ട്, ഇനിയും ആൾക്കാർ ഇറങ്ങാനുണ്ടല്ലോ , അവസാന സ്റ്റോപ്പിൽ എന്തായാലും എല്ലാവരും ഇറങ്ങും, അപ്പോൾ അവരുടെ കൂടെ എനിക്കും ഇറങ്ങാം,
വണ്ടി വീണ്ടും നീങ്ങി തുടങ്ങി, പതിയെ പതിയെ ടൗണിൽ കണ്ട വലിയ കെട്ടിടങ്ങൾ പിന്നിൽ മറഞ്ഞു, വീണ്ടും മലകളും താഴ് വാരങ്ങളും ഒക്കെ കാണാൻ തുടങ്ങി, എനിക്ക് ചെറുതായി സംശയം തോന്നി,
ശരിക്കും കാപ്പാൻ സിറ്റി കഴിഞ്ഞോ?, അതോ ഇനി മുന്നിലാണോ കാപ്പാൻ ടൗണിന്റെ പ്രധാന ഭാഗം? ,
ഞാൻ മിഖായേലിനെ ഫോണിൽ വിളിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു, ഫോൺ കിട്ടുന്നില്ല, ഞാൻ ചെറുതായി വിരണ്ടു, കുറച്ചു ദൂരം കഴിഞ്ഞു വണ്ടി വഴിയരികിലെ ഒരു ചെറിയ റെസ്റ്റോറിന്റിന്റെ അടുത്തായി നിർത്തി, ആൾക്കാർ ചായകുടിക്കാനും ടോയ്‌ലറ്റിൽ പോകാനുമായി പുറത്തു ഇറങ്ങി, ഞാനും സംശയത്തോടെ പതിയെ പുറത്തിറങ്ങി, എൻ്റെ സംശയം നിറഞ്ഞ നിൽപ്പ് കണ്ടു കൂടെ യാത്ര ചെയ്തിരുന്ന ഒരാൾ പതിയെ അടുത്ത് വന്നു ഇംഗ്ലീഷിൽ ചോദിച്ചു, ഏതു രാജ്യത്തു നിന്നാണ്, ഞാൻ പറഞ്ഞു, ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും, ചോദിച്ചയാളിന്റെ മുഖത്ത് സന്തോഷം, തുടർന്ന് അയാൾ ചോദിച്ചു, 'യു ടൂറിസ്റ്റ് '? ഞാൻ പറഞ്ഞു 'എസ്' , അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുഖത്ത് നിറഞ്ഞ സന്തോഷം, തുടർന്ന് അയാൾ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു, മൈ കൺട്രി ഈസ് വെരി ബ്യൂട്ടിഫുൾ, വെൽകം ടു മൈ കൺട്രി, വെൽക്കം ടു ഇറാൻ,
എൻ്റെ ഉള്ളിലൂടെ ഒരു കൊള്ളിയാൻ പാഞ്ഞു പോയി, !!
കണ്ണിൽ നൂറു നക്ഷത്രങ്ങൾ ഒരുപോലെ മിന്നി മറഞ്ഞു,,, ' വെൽകം ടു ഇറാനോ ?? '
എൻ്റെ തൊണ്ട വരണ്ടു, ഞാൻ പതിഞ്ഞ സ്വരത്തിൽ ചോദിച്ചു, എവിടെയാണ് നമ്മൾ,
ചിരിച്ചു കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറുപടി വന്നു, വിഷമിക്കണ്ട നമ്മൾ ഇറാൻ ബോർഡറിനടുത്തായി, ഇനി ഒരഞ്ചുമിനുറ്റുകൂടി പോയാൽ മതി, നമുക്ക് ബോർഡർ ക്രോസ്സുചെയ്യാം, തുടർന്ന് അയാൾ വീണ്ടും പറഞ്ഞു ' മൈ കൺട്രി ഈസ് ബ്യൂട്ടിഫുൾ"
എനിക്ക് കരയണോ ചിരിക്കണോ എന്നറിയാൻ വയ്യ !!
പക്ഷെ ഒരു കാര്യം മനസ്സിലായി ഞാൻ വന്ന വണ്ടിയുടെ അവസാന സ്റ്റോപ്പ് കാപ്പാൻ ടൌൺ അല്ല, ഇറാൻ ബോർഡർ ആണ്, അവസാന ടൌൺ കാപ്പാൻ ആണെന്നേയുള്ളൂ.
അപ്പോഴേക്കും മിഖായേലിന്റെ കാൾവന്നു , മിഖായേലും ഡ്രൈവറും കൂടി എന്നെ തപ്പി കാപ്പാൻ മുഴുവൻ കറങ്ങി മടുത്തു നിൽക്കുകയാണ് ,
ഞാൻ എൻ്റെ ദാരുണമായ അവസ്ഥ വിവരിച്ചു,
മിഖായേൽ പറഞ്ഞു, അംബു അവിടെ നിന്നും ഒരു ടാക്സി വിളിച്ചു ഇങ്ങോട്ടു വരുന്നതാവും നല്ലതു, അല്ലെങ്കിൽ ഒരുപാടു സമയം നഷ്ടമാകും.
ടാക്സിയോ ഈ മലഞ്ചെരുവിലോ ??
ഞാൻ പതിയെ ഇംഗ്ലീഷ് സിനിമകളിൽ കണ്ടു പഠിച്ച ലിഫ്റ്റ് ചോദിക്കൽ പരിപാടി പരീക്ഷിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു .. ബാഗും തോളിൽ തൂക്കി റോഡിന്റെ മറുവശത്തെത്തി എന്നിട്ടു അതുവഴി പാഞ്ഞു വരുന്ന കാറുകൾക്ക് കൈകാണിക്കാൻ തുടങ്ങി,
അങ്ങനെ അഞ്ചോ ആറോ കാറുകൾ പോയി കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഒരെണ്ണം നിർത്തി, അതിൽ കയറി കാപ്പാനിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു, അതിനിടയിൽ മിഖായേലുമായി ഈ കാറിന്റെ ഉടമയെക്കൊണ്ട് സംസാരിപ്പിച്ചു, എവിടെ എന്നെ എത്തിക്കണം എന്നറിയിച്ചു. ഒടുവിൽ വഴിതെറ്റി ഇറാനിന്റെ വക്കിലെത്തിയ ഞാൻ കുറച്ചു നേരത്തെ കഷ്ടപ്പാടിന് ശേഷം തിരിച്ചു കാപ്പാനിലെത്തി.
കാർ നിർത്തി ഇറങ്ങിയ സ്ഥലത്തു തന്നെ നമ്മുടെ ഡ്രൈവർ കാത്തു നിൽപ്പുണ്ട്, പക്ഷെ കക്ഷിക്കും ഇംഗ്ലീഷ് അറിയില്ല, അടുത്തെങ്ങും മിഖായേലിനെ കാണുന്നതും ഇല്ല, വീണ്ടും കഥകളി ആരംഭിച്ചു, ആംഗ്യഭാഷയിലും പഠിച്ചെടുത്ത അർമേനിയൻ ഭാഷയിലും അറിയാവുന്ന റഷ്യൻ ഭാഷയിലുമൊക്കെയായി ആശയ വിനിമയം നടന്നു, അപ്പോഴേക്കും മിഖായേലിന്റെ ഫോൺ വീണ്ടുമെത്തി, കൂടെ ദൂരെനിന്നും മിഖായേൽ കൈവീശി നടന്നു വരുന്നുണ്ട്.
നേരത്തെ പ്ലാൻ ചെയ്തതനുസരിച്ചു ഇനിയുള്ള ഒന്ന് രണ്ടു ദിവസം എൻ്റെ താമസം കാപ്പാൻ പ്രദേശത്തുള്ള ഏതെങ്കിലും ഉൾനാടൻ ഗ്രാമത്തിലായിരിക്കും, ഗ്രാമത്തിലുള്ള ഏതെങ്കിലും കുടുംബത്തിനോടൊപ്പം അവരുടെ വീട്ടിൽ പരിമിതമായ സൗകര്യത്തിൽ അവിടുത്തെ നാടൻ ഭക്ഷണവും കഴിച്ചു ഒന്ന് രണ്ടു ദിവസം കഴിയണം,
കേൾക്കുമ്പോൾ സുഖമുള്ളതാണെങ്കിലും, അത്ര നല്ല അവസ്ഥയായിരിക്കണം എന്നില്ല, പ്രത്യേകിച്ചും ഭക്ഷണം, എരിവോ പുളിയോ ഒന്ന്നുമില്ലാതെ പുഴുങ്ങിയെടുത്ത മാംസവും അതിന്റെ വെള്ളവും, ചുട്ട ഉരുളക്കിഴങ്ങും, റൊട്ടിയും തൈരും പിന്നെ വീട്ടിലുണ്ടാക്കിയ ചീസും ഒക്കെ യായി നാട്ടുകാരോടൊപ്പം കഴിയണം,
പക്ഷെ എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഇതൊരു പുതുമയുള്ള കാര്യമല്ല, ഒരു വിധമുള്ള ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ഭക്ഷണം ബുദ്ധിമുട്ടില്ലാതെ ആസ്വദിച്ച് കഴിക്കുന്ന വ്യെക്തിയാണ് ഞാൻ. അതുപോലെ തന്നെ ഞാൻ മുൻപും പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, സാധാരണ ഒരു മലയാളിയെ പോലെ രാവിലത്തെ ചായയും , ഉച്ചയൂണിനു കപ്പയും മീനും സാമ്പാറും ഒക്കെ വേണമെന്ന നിർബന്ധം എനിക്ക് പണ്ടേ ഇല്ല.
അങ്ങനെ, അറിയാതെ ഇറാൻ അതിർത്തി കാണാൻ പോയി ക്ഷീണിച്ചു തിരിച്ചെത്തിയ എന്നെയും കൂട്ടി മിഖായേലും ഡ്രൈവർ ഹയ്ക്കുവും ചേർന്ന് താൻസാവീർ എന്ന അവരുടെ ഗ്രാമത്തിലേക്ക് യാത്രയായി, കാപ്പാനിൽ നിന്നും ഏകദേശം മുപ്പതു കിലോമീറ്റർ ഉള്ളിലേയ്ക്ക് പോണം, യാത്ര ഹായിക്കുവിന്റെ ലാട കാറിൽ,
മലകളും താഴ്വരകളും നിറഞ്ഞ സുന്ദരമായ പ്രദേശങ്ങൾ, , ടാറുചെയ്യാത്ത കല്ലുകൾ ഇളകിക്കിടക്കുന്ന ഗ്രാമ പാതകയിലൂടെ ഹൈക്കുവിന്റെ ലാട കാർ പൊടി പറത്തി പായുകയാണ്, അങ്ങനെ കുലുങ്ങി തെറിച്ചു പായുന്ന കാറിൽ ഇരുന്നു ഞാൻ വശങ്ങളിലെ കാഴ്ചകൾ അത്ഭുതത്തോടെ നോക്കുകയായിരുന്നു,
മനോഹരങ്ങളായ പല പ്രകൃതി ദൃശ്യങ്ങളും കണ്ടിട്ടുള്ള എനിക്ക് ഈ യാത്രയിൽ കാണുന്ന താഴ്‌വരകൾ അതിമനോഹരങ്ങളായി തോന്നി, മുൻപ് ചില കലണ്ടറുകളിൽ കണ്ടിട്ടുള്ള പോലെ, അതിസുന്ദരമായ പ്രദേശങ്ങൾ,
ഇടയ്ക്കിടയ്ക്ക് ചില കാറുകൾ എതിരെ വരുന്നുണ്ട്, അതെല്ലാം ഓടിക്കുന്നവരും ഹൈക്കുവും തമ്മിൽ കൈയുയർത്തി കാണിച്ചും ഉച്ചത്തിൽ അഭിവാദ്യം ചെയ്തും കടന്നു പോകുന്നുണ്ട്, പക്ഷെ അപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഒരു കാര്യം ശ്രദ്ധിച്ചത്, അതുവഴി കടന്നു പോയ കറുകളെല്ലാം ലാട കാറുകളാണ്,
കുറച്ചു കഴിഞ്ഞു നമ്മൾ ടാൻസാവേരിലെത്തി അവിടെയെല്ലാം എനിക്ക് പഴയതും, പൊളിഞ്ഞതും, എന്നാൽ ഒരുകുലുക്കവുമില്ലാതെ പാഞ്ഞു പോകുന്നതുമായ ലാട കാറുകൾ മാത്രമേ കാണാൻ കഴിഞ്ഞുള്ളു , വേറെ ഒരു കമ്പനിയുടെ കാറും ആ പ്രദേശത്തെങ്ങും കാണാനില്ല.
ലാട കാറുകൾ എന്നും പഴയ യൂ എസ് എസ് ആറിന്റെ ഓർമ പുതുക്കുന്ന വാഹനങ്ങളാണ്, വളരെ പഴക്കം ചെന്ന ലാട കാറുകൾ പോലും ഇന്നും റഷ്യയുടെ ഭാഗമായിരുന്ന എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലും ഒരു കുലുക്കവുമില്ലാതെ ഓടി നടക്കുന്നുണ്ട്,
ലാട കാറുകളെ കുറിച്ച് കൂടുതൽ അറിയാനും അവയെ സശ്രദ്ധം നോക്കിക്കാണാനും എനിക്ക് ആവേശമായതു ശ്രീ സന്തോഷ് ജോർജ് കുളങ്ങര സാറുമായുള്ള സഞ്ചാരത്തിലെ യാത്രകളാണ്, ലോകത്തിലെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തെയും ജീവിത രീതികളെയും സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളെയും എല്ലാം അതി സൂക്ഷ്മമായി അപഗ്രഥിച്ചു പഠിക്കുകയും അവയെല്ലാം ആവേശത്തോടെ മറ്റുള്ളവർക്ക് പകർന്നു നൽകുകയും ചെയ്യാൻ സന്തോഷ് ജോർജ് കുളങ്ങര സാർ കാണിക്കുന്ന താല്പര്യവും പരിശ്രമവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രേക്ഷകരെ പോലെ എന്നെയും ഏറെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട് .
അർമേനിയയിൽ വെച്ച് ഞാനും സന്തോഷ് സാറും ചേർന്ന് ഒരു വൃദ്ധന്റെ ലാട കാറിൽ കയറി യാത്ര ചെയ്തത് ഓർക്കുന്നു ... അതെനിക്കൊരു ആവേശകരമായ അനുഭവം ആയിരുന്നു അതോടൊപ്പം മധേഷ്യയും യൂറോപ്പും വരെ പടർന്നു പന്തലിച്ചിരുന്ന റഷ്യയുടെ കമ്മ്യുണിസ്റ്റ് ചരിത്രത്തിലേക്കുള്ള ഒരു തിരിഞ്ഞു നോട്ടവും,
ഒരിക്കൽ ലോകം അടക്കി വാഴാൻ വളർന്നു പിന്നെ തകർന്നു തരിപ്പണമായ യൂ എസ് എസ് ആറിന്റെ കമ്മ്യുണിസ്റ്റ് ചരിത്രവും ഓർമകളും അവരുടെ വ്യവസായ ശൃംഖലകളും, ഇന്നും കിതച്ചും കുതിച്ചും പൊടി പറത്തി ഓടുന്ന ലാട കാറുകളിലൂടെ പുതുതലമുറയെ എന്നെന്നും ഓർമപ്പെടുത്തികൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു.
